ပခန္းႀကီးႏွင့္ ပခန္းငယ္

ပခန္းႀကီးႏွင့္ ပခန္းငယ္
=================

ေမာင္သာ(ေရွးေဟာင္းသုေတသန)
ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာကို ယုံၾကည္ကိုးကြယ္သူမ်ား အမ်ားဆုံးေနထိုင္ သည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ ေစတီ၊ ပုထိုး၊ ေက်ာင္းကန္၊ သိမ္၊ ဇရပ္မ်ားအပါအဝင္ ဘာသာေရး ဆိုင္ရာ အေဆာက္အအုံမ်ားစြာကို ႏိုင္ငံေနရာအႏွံ႕ တြင္ ေတြ႕ျမင္ၾကရေပသည္။
ေရွးေဟာင္း သုေတသနႏွင့္ အမ်ဳိးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာနသည္ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံ လုံးရွိ ေရွးေဟာင္း ေစတီပုထိုးမ်ားအားလုံးကို မွတ္တမ္းျပဳ မထားႏိုင္ေသးေသာ္လည္း ေရွးေဟာင္း ေနရာေဒသမ်ားတြင္ တည္ရွိေနသည့္ သမိုင္းဝင္အေဆာက္အအုံမ်ားကို အမ်ိဳးသား ေရးတာဝန္တစ္ရပ္အျဖစ္ ကြင္းဆက္စာရင္းေကာက္ယူလ်က္ရွိသည္။
ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအုံမ်ားသည္ သက္တမ္းၾကာရွည္ လာသည္ ႏွင့္အမွ် ရာသီဥတုဒဏ္ႏွင့္ လူတို႕၏ပေယာဂမ်ားအပါအဝင္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္ ပ်က္စီးယိုယြင္းမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚႏိုင္သျဖင့္ မွတ္တမ္းျပဳစုကာ ေရွးမူမပ်က္ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ၾကရသည္။ ယင္းတို႕အနက္ ပခန္းႀကီးႏွင့္ ပခန္း ငယ္ေဒသမ်ားမွ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအုံမ်ားလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္္ေပသည္။
ပခန္းႀကီး ပခန္းႀကီးသည္ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး ပခုကၠဴခ႐ိုင္ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္ တြင္ တည္ရွိၿပီး ေရစႀကိဳ မွ ၁ဝ မိုင္၊ ပခုကၠဴမွ ၁၇ မိုင္ ကြာေဝးသည္။ ပခန္းႀကီး၏ ေျမပုံအညႊန္းသည္ ေျမာက္လတၱီတြဒ္၂၁ ဒီဂရီ ၃၂ မိနစ္ ၃ဝ စကၠန္႕ႏွင့္ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၅ ဒီဂရီ ၁၂ မိနစ္ ၁ဝ စကၠန္႔ အၾကား ျဖစ္သည္။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ေပ ၂၅ဝ ျမင့္သည့္ ပခန္းႀကီးၿမိဳ႕ေဟာင္း၏အေရွ႕ဘက္သုံးမိုင္တြင္ ဧရာဝတီႏွင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္ဆုံရွိၿပီး အေနာက္ဘက္ေျခာက္မိုင္အကြာတြင္ ရွင္မေတာင္တန္း ရွိသည္။ ပခန္းႀကီးသည္ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏အေနာက္ဘက္ တစ္မိုင္အကြာ ကုန္းတြင္းပိုင္းတြင္ တည္ရွိသည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေပၚတြင္ ပခန္းႀကီး၏ ေရလမ္းထြက္ေပါက္ျဖစ္သည့္ ဆိပ္ကမ္း ရြာဟုေခၚႏိုင္ေသာ ပခန္းငယ္ရြာရွိၿပီး ပခန္းငယ္သည္ စေလအနီးတြင္ တစ္ခုရွိသျဖင့္ မႀကာခဏ မွားယြင္းမိၾကသည္။
ပခန္းႀကီးသည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အိမ္ေျခ ၆၇၇ အိမ္ႏွင့္ လူဦးေရ ၃၇ဝဝ ေက်ာ္ေန ထိုင္ေနသည့္ ရြာငယ္တစ္ခုသာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပုဂံေခတ္တြင္ ပုဂံႏွင့္ေခတ္ၿပိဳင္ တိုးတက္ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ကုန္းေဘာင္ေခတ္တြင္ ရတနာပုံၿပီးလွ်င္ အဖြံ႕ၿဖိဳးဆုံးေဒသ ျဖစ္ခဲ့သည္။
ပခန္းႀကီးေက်းရြာအုပ္စုအတြင္း နဂါးတြင္း၊ ေျမာက္ျပင္၊ သက္ရြာ၊ ျပည္သာ ယာ၊ ေတာင္မင္းေက်ာင္းႏႇင့္ ရြာသာတုိ႔ ပါဝင္ၿပီး ေဒသေနျပည္သူမ်ား သည္ ေတာင္သူ လုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾကသည္။ ပခန္းႀကီးကို ကုခန္းႀကီး၊ ကူးသန္းႀကီး၊ ပုခန္းႀကီး၊ ပခန္းႀကီးဟု ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။
က်ဳံးႏွင့္ၿမိဳ႕ရိုးမ်ားရွိေသာ ပခန္းႀကီးသည္ ျမန္မာဘုရင္မ်ားလက္ထက္က ခ်င္းတြင္းျမစ္အေနာက္ဘက္ျခမ္းတြင္ အႀကီးဆုံးၿမိဳ႕ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာ ရွင္ဘုရင္မ်ားလက္ထက္တြင္ ပခန္းႀကီးသည္ စည္ကားသာယာခဲ့ ေသာ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ခဲ့ကာ ေရွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ ေစတီပုထိုးေက်ာင္းကန္မ်ားရွိသည့္ ေနရာတစ္ခုလည္းျဖစ္ေပသည္။
ေရစႀကိဳၿမိဳ႕အထက္ပိုင္း နႏြင္းကိုင္းအခြဲမွ ေျမငယ္အထိ ဆက္သြယ္ထားေသာ တူးေျမာင္းရွိသျဖင့္ ပခန္းႀကီးကို ေျမာင္းတူးဟု ေခၚဆိုခဲ့သည္။ ပုဂံေခတ္ အေနာ္ ရထာမင္းႀကီးလက္ထက္တြင္ စစ္သည္ ၄ဝဝ စုစည္းေပးရသည့္ ၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေလးရာျပဳၿမိဳ႕ဟုလည္း အမည္တြင္ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ စာဆိုရွင္စိၲေက်ာ္သူဦးၾသက သူ၏ “'ကဝိလကၡဏ သတ္ပုံက်မ္း' တြင္ 'ေလးရာျပဳဆန္း၊ ၿမိဳ႕ကူးခန္း၊ ပခန္းေခၚ တေထြ' ဟု ေရးဖြဲ႕ခဲ့ သည္။ ျမန္မာဘုရင္မ်ားလက္ထက္တြင္ ယခုေခတ္ကဲ့သို႕ အၿမဲ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ လက္နက္ကိုင္တပ္မေတာ္တစ္ရပ္မရွိဘဲ စစ္တိုက္ရန္ လိုအပ္လာခ်ိန္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔မွ စစ္သည္မ်ားကို စုေဆာင္းကာ တပ္ထူေထာင္ေလ့ရွိခဲ့ သည္။
ၿမိဳ႕အရြယ္အစားႏွင့္ လူဦးေရအနည္းအမ်ားေပၚ မူတည္လ်က္ စစ္သည္ အင္အားကို အေရအတြက္ ရာဂဏန္းမွ သိန္းဂဏန္းအထိ စုေဆာင္းေပးႀကရသျဖင့္ ေရွးေခတ္ ျမန္မာၿမိဳ႕မ်ားသည္ သိန္းျပဳၿမိဳ႕၊ ေသာင္းျပဳၿမိဳ႕၊ ေထာင္ျပဳၿမိဳ႕၊ ရာျပဳၿမိဳ႕မ်ားဟု အမည္မ်ားတြင္ခဲ့သည္။
သကၠရာဇ္ ၄၃ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေရးထိုးခဲ့သည္ဟုဆိုသည့္ ဂဝံေက်ာင္းေက်ာက္စာကို ပခန္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အေစာဆုံးေက်ာက္စာျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းသမိုင္းပညာရွင္ ဆရာႀကီးေဒါက္တာတိုးလွက မွန္းဆခဲ့သည္။ ပုဂံသည္ ပ်ဴဂါမမွ ပ်ဴဂံ၊ ပုဂံျဖစ္လာ ေၾကာင္းဆိုလွ်င္ ပုခန္းသည္ ပ်ဴခန္းမွ ျဖစ္လာႏိုင္စရာမရွိၿပီေလာဟု ဆရာႀကီးက သုံးသပ္ခဲ့ၿပီး ပ်ဴလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဤအရပ္ တြင္ ေနာက္ဆုံးေနခဲ့ၾကၿပီး ရွိႏွင့္ျပီးေသာ ျမန္မာမ်ားႏွင့္ ေသြးေႏွာ ထားကာ ကုန္ခန္းသြားျခင္းေၾကာင့္ဟု ယူဆႏိုင္ၿပီး ပ်ဴခန္းမွ ပုခန္းျဖစ္လာသည္ဟု အဓိပၸာယ္ေကာက္ယူႏိုင္ေၾကာင္း ေရးသားခဲ့သည္။
စည္သူမင္းသည္ ပခန္းသူႀကီးအုပ္ခ်ဳပ္ရန္ နယ္ေျမသတ္မွတ္ေပးရာတြင္ ပခန္း ႀကီးနယ္ကို အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ ေတာင္ဘက္တြင္ ဧရာဝတီျမစ္၊ အေနာက္ဘက္ တြင္ ႐ိုးမ ေတာင္ေျခအထိႏွင့္ ေျမာက္ဘက္တြင္ ယမားေခ်ာင္း အထိျဖစ္ေၾကာင္း မင္းေနမ်ိဳး ရဲထင္ေနာ္ရထာ၏ ပခန္းႀကီးစည္သူရွင္ ဘုရားသမိုင္း ေပမူတြင္ ေရးသားထားကာ ရြာႀကီးရြာငယ္ေပါင္း ၂၉၉ ရြာရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ မဇၥ်ိမေဒသမွလာေသာ သီရိႀကိ ဘဝနာ န႐ုဒၶမဟာဓမၼရာဇာဓိပတိဘြဲ႕မည္ခံေသာ ဓႏုသီဟမင္းသည္ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏ အေနာက္ဘက္၊ ေတာင္မႀကီးအေရွ႕ဘက္တြင္ ၿမိဳ႕ရံ ၅ဝ ရွိေသာ မဟာနာဂရၿမိဳ႕ႀကီးကို သာသနာသကၠရာဇ္ ၃၆ ခုႏွစ္ နတ္ေတာ္လျပည့္ေက်ာ္ ၄ ရက္တြင္ တည္ခဲ့ၿပီး မင္းဆက္ခုနစ္ဆက္ စိုးစံခဲ့သည္ဟု အဆိုရွိသည္။
ပခန္းႀကီးကို အႀကိမ္ႀကိမ္တည္ခဲ့ၾကရာ ပထမဆုံးပခန္းၿမိဳ႕ကို ပုဂံသိန္းခိုမင္း လက္ထက္ ေျမာက္နန္းမိဘုရား၏ သားေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ စည္သူႏွင့္ ေက်ာ္စြာတို႔က ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၉၆ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ပခန္းႀကီးၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာတြင္ ကူျဖဴဘုရား၊ ကုနီဘုရားႏွင့္ ၿမိဳ႕သုံးဌာနကို တစ္ၿပိဳင္တည္း တည္ခဲ့သည္။ မင္းစည္သူ ႏွင့္ မင္းေက်ာ္စြာတို႕သည္ ပခန္းႀကီးကို ဒုတိယအႀကိမ္ ထပ္မံတည္ထားခဲ့ကာ ပခန္း ႀကီးၿမိဳ႕ ေရက်ဳံးအတြင္းသို႕ ခ်င္းတြင္းျမစ္ေရကိုသြင္းယူရန္ နႏြင္းကိုင္းမွ တူးေျမာင္း ေဖာက္ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ တူးေျမာင္းေဖာက္လုပ္ရာတြင္ ညီျဖစ္သူမင္းေက်ာ္စြာသည္ အရက္ေသစာေသာက္စား ေပ်ာ္ပါးေနကာ တာဝန္မေက်ပြန္ခဲ့သျဖင့္ ေနာင္ေတာ္ မင္းစည္သူက ညီေတာ္ကို ကြပ္မ်က္ခဲ့သည္။ ေက်ာ္စြာသည္ နတ္ယုံၾကည္ၾကသူမ်ား အၾကား ပခန္းကိုႀကီးေက်ာ္အျဖစ္ ထင္ရွားခဲ့သည္။
ပခန္းႀကီးကို ပင္းယတစ္စီးရွင္သီဟသူက ၿမိဳ႕တာဝန္း ၅ဝဝ ရွိေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးအျဖစ္ တတိယအႀကိမ္တည္ေထာင္ေစခဲ့ရာ လက္မည္းအမတ္က ဦးေဆာင္၍ သကၠရာဇ္ ၆၆၇ ခုႏွစ္ တေပါင္းလဆန္း ၇ ရက္တြင္ စတင္တာဝန္ယူရြက္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕တည္ ခုႏွစ္ကို 'သုသုတန္း၊ ပခန္းတည္' ဟု အမွတ္အသားျပဳခဲ့ၾကသည္။ စတုတၴပခန္း ႀကီးကို သကၠရာဇ္ ၇၄၂ ခုႏွစ္တြင္ အင္းဝဘုရင္ မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲသည္ ခံတပ္ၿမိဳ႕ တစ္ၿမိဳ႕အျဖစ္ အမတ္ေစာမည္ကို ေစလႊတ္တည္ေထာင္ေစၿပီး ေစာမည္ကို ၿမိဳ႕စား အရာေပးခဲ့သည္။ ေညာင္ရမ္းမင္းဆက္တြင္ မဟာဓမၼရာဇာဓိပတိဘြဲ႕ခံ ဟံသာဝတီပါ မင္းသည္ ပခန္းႀကီး၏ ခံတပ္အုတ္ရိုးမ်ား ထပ္မံျပဳျပင္ခဲ့သည္။ ပခန္းၿမိဳ႕ေဟာင္းၿမိဳ႕ ႐ိုးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ရိုးမ်ားတြင္ အႀကီးဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း သင္ယူခဲ့ရဖူးပါသည္။
ပခန္းႀကီးသည္ ပုဂံေခတ္မွစ၍ ပင္းယ၊ အင္းဝ၊ ေညာင္ရမ္း၊ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ မ်ားအထိ ၿမိဳ႕စားနယ္စားမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး ခံတပ္ၿမိဳ႕တစ္ခုအျဖစ္လည္း ရပ္တည္ ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း ၿမိဳ႕စားနယ္စားမ်ားႏွင့္ ဘုရင္မ်ားတည္ထားခဲ့သည့္ ေစတီ ပုထိုးမ်ား၊ သစ္သားဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား၊ ၿမိဳ႕ရိုးေဟာင္းမ်ားကို ယေန႕တိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ၾကေပသည္။
ပခန္းႀကီးေဒသရွိ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအုံမ်ားကို ေရွးမူမပ်က္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီး ဌာနက စာရင္းေကာက္ယူထားရာ အေဆာက္အအုံေပါင္း ၃၂၂ ခုရွိသည္။ ယင္း တို႔အနက္ ကြၽန္းတိုင္လုံး ၂၅၄ လုံးအသုံးျပဳကာ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ရတနာပုံ ေခတ္လက္ရာ ပခန္းေက်ာင္းေတာ္ႀကီးသည္ အလြန္ထင္ရွားလွေ ပသည္။
ထို႕အတူပင္ ပုဂံမင္းဆက္မွ အေလာင္းစည္သူမင္း(စည္သူ ၁၊ ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၁၃-၁၁၉၇)သည္ ပခန္းတြင္ သရကၡန္သားျဖင့္ျပဳလုပ္ထားေသာ စည္သူရွင္ဘုရားကို တည္ထားခဲ့ရာ သရကၡန္႐ုပ္ပြားမ်ားသည္ ျပည္တြင္း ခရီးသြားမ်ားအႀကား အလြန္ ထင္ရွားသည္။ ပခန္းႀကီး တြင္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနျပတိုက္ ဖြင့္လွစ္ျပသ ထားၿပီး ေက်ာက္စာ၊ ေပစာေဟာင္းမ်ား၊ ဒဂၤါးမ်ား၊ ေျမအုိးေျမခြက္မ်ား၊ ဆင္းတုေတာ္ ႐ုပ္ပြားမ်ား၊ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္ တံကဲေတာ္မ်ားႏွင့္ ေရွးေခတ္စစ္သည္ေတာ္သုံး လွံ၊ ဓား၊ေမာက္တုိ၊ ေမာက္ရႇည္မ်ားကုိ ျပသထားသည္။
ပခန္းငယ္ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္တြင္ ပခန္းႀကီး၊ ပခန္းငယ္ရွိသကဲ့သို႔ စေလ တြင္လည္း ပခန္းငယ္ရွိသည္။ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္ ပခန္းႀကီးအနီးမွ ပခန္းငယ္သည္ ဆိပ္ကမ္းရြာငယ္တစ္ခု သာျဖစ္ၿပီး ေခ်ာက္ၿမိဳ႕အနီးရွိ စေလၿမိဳ႕သည္ ကုန္းေဘာင္ ေခတ္စာဆို စေလဦးပုည၏ ဇာတိေျမအျဖစ္ ထင္ရွားသကဲ့သို႔ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ႏွင့္ ရတနာပုံေခတ္လက္ရာ ေစတီပုထိုးမ်ား အမ်ားဆုံးရွိေနသည့္ ေဒသ အျဖစ္လည္း ေက်ာ္ၾကားသည့္ ေရွးေဟာင္းနယ္ေျမတစ္ခုျဖစ္သည္္။
ပခန္းငယ္သည္ ရြာ ၁၂ ရြာ စုစည္းထားေသာ ေက်းရြာအုပ္စုတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အိမ္ေျခ ၂ဝဝ ေက်ာ္ရွိကာ လူဦးေရ ၁ဝဝဝ ဝန္းက်င္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။
ပခန္းငယ္သည္ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး ေခ်ာက္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ဧရာဝတီျမစ္၏အေရွ႕ဘက္ကမ္း စေလႏွင့္ ေက်ာက္ရဲအၾကားတြင္ တည္ရွိသည္။ ပခန္းငယ္၏ ေျမပုံ အညႊန္းသည္ ေျမာက္လတၱီတြဒ္ ၂၁ ဒီဂရီ ၄၃ မိနစ္ႏွင့္ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၄ ဒီဂရီ ၄၄ မိနစ္အၾကားျဖစ္သည္။ ပခန္းငယ္တြင္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္ဦးစီးဌာန၏ စာရင္းမ်ားအရ ေျမတိုက္ေစတီ ၂၄ ဆူႏွင့္ လိုဏ္ပါေစတီ ၁၁ ဆူအပါအဝင္ ေစတီ ၃၅ ဆူႏွင့္ ဘုရား ၃၈ ဆူရွိသည္။ ယင္းတို႔အျပင္ သိမ္ႏွစ္လုံး၊ ပိဋကတ္တိုက္သုံးခု၊ ေျခေတာ္ရာႏွစ္ဆူႏွင့္ ဥမင္တစ္ခုလည္းရွိသျဖင့္ စုစုေပါင္း ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံု ၈၁ ခုရွိသည္။
ပခန္းငယ္သည္ ပုဂံႏွင့္အၿပိဳင္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္း ရတနာပုံေခတ္မွ ကိုလိုနီေခတ္တိုင္ စည္ကားဖြံ႕ၿဖိဳးခဲ့ကာ ၿမိဳ႕စားနယ္စားမ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕ငယ္ တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။
စေလပခန္းငယ္သည္လည္း ေရစႀကိဳပခန္းငယ္ကဲ့သို႔ပင္ ဆိပ္ကမ္း ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး ကုန္းတြင္းပိုင္းေဒသမွ ထြက္ကုန္မ်ားကို ပခန္းငယ္မွတစ္ဆင့္ ဧရာဝတီျမစ္႐ိုးတစ္ေလွ်ာက္ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားခဲ့သည္။
ပုဂံေခတ္ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္တြင္ အရည္းႀကီး မ်ားႏွင့္ ေနာက္လိုက္ ေနာက္ပါမ်ားသည္ ပခန္းငယ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာကာ ပုဂံငယ္ဟု တည္ေထာင္ေနထိုင္ ခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။ စေလပခန္းငယ္ကားလမ္းမွ ပခန္းငယ္သို႔အဝင္လမ္း၏ လက္ဝဲဘက္တြင္ အေရွ႕ေတာင္မွ အေနာက္ေျမာက္ယြန္းယြန္းသို႔ တန္းေနသည့္ ေစတီ သုံးဆူရွိရာ ေျမာက္ဘက္ဆုံးတြင္ နာမ္ေတာ္ေပၚေစတီ၊ အလယ္တြင္ ပုဂံေမွ်ာ္ ဘုရားႏွင့္ ေတာင္ဘက္တြင္ ရွင္ပင္ကာဆီးဘုရားရွိသည္။
ပါးစပ္ရာဇဝင္မ်ားအရ အရည္းႀကီးမ်ားသည္ ပုဂံကို လြမ္းဆြတ္တသၾကသျဖင့္ ပုဂံေမွ်ာ္ဘုရားကို တည္ခဲ့ၾကရာ ပုဂံၿမိဳ႕ရွိရာ ေျမာက္ဘက္အရပ္သို႔ အာ႐ုံခံမုခ္ေပါက္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ပုဂံေမွ်ာ္ဘုရားသည္ အျမင့္ ၄၆ ေပ ၁ဝ လက္မျမင့္ၿပီး အုတ္တိုက္မခံဘဲ ကြမ္းေတာင္ေပါက္ ထားသည့္ ဂူဘုရားတစ္ဆူ ျဖစ္သည္။
ပစၥယာသုံးဆင့္ရွိၿပီး ေဖာင္းရစ္ခုနစ္ရစ္ ျပဳလုပ္ထားသည္။ ဂႏၶကုဋိတိုက္ အတြင္းတြင္ ဘူမိဖႆမုျဒာ(လက္ေတာ္ေျမထိဟန္)ထုလုပ္ထားသည့္ အဂၤေတ ႐ုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူ ရွိသည္။ ရွင္ပင္ကာဆီးဘုရားသည္လည္း ပုဂံေမွ်ာ္ဘုရားကဲ့သို႕ပင္ ႐ိုး႐ိုးကြမ္းေတာင္ ေပါက္ထားေသာ ဂူဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ကာ ၇၅ ေပ ၃ လက္မျမင့္ၿပီး အေရွ႕ဘက္သုိ႕ မ်က္ႏွာမူထား၍ အုတ္ဇာျပဴတင္း ျပဳလုပ္ထားသည္။ ပစၥယာသုံးဆင့္ပါရွိကာ အလယ္ပစၥယံတြင္ နတ္လမ္းမုခ္ကပ္မ်ားကို ေလးမ်က္ႏွာလုံးတြင္ ထည့္သြင္းထား သည္။ ေလာကီပညာရပ္ဆိုင္ရာ အင္းအိုင္လက္ဖြဲ႕မ်ား ကစားရာအရပ္၌ ထုထည္ ႀကီးမားေသာ ရွင္ပင္ကာဆီးဂူဘုရားကို အဆီးအတားတစ္ရပ္အျဖစ္ တည္ထားခဲ့ သည္ဟု အစဥ္အဆက္ေျပာဆို ခဲ့ၾကသည္။ ပညာရွင္မ်ားက ရွင္ပင္ကာဆီးဘုရားကို ေအဒီ ၁၃ ရာစုလက္ရာဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။
နာမ္ေတာ္ေပါက္ေစတီသည္ သာမန္ေျမစိုက္ေစတီတစ္ဆူျဖစ္ကာ ေအဒီ ၁၉ ရာစု၊ ရတနာပုံေခတ္လက္ရာျဖစ္သည္။ နာမ္ေတာ္ေပါက္ေစတီကို မင္းတုန္းမင္းလက္ ထက္တြင္ ကုခန္းငယ္ၿမိဳ႕သူႀကီး ဦးသိုက္တူက ရွင္ပင္ကာဆီးႏွင့္ ပုဂံေျမာ္ဘုရားတို႔ႏွင့္ တန္းလ်က္ အေနာက္ေျမာက္ ယြန္းယြန္းတြင္ တည္ထားခဲ့သည္။ ပစၥယံသုံးဆင့္ျပဳလုပ္ ထားကာ ရွစ္ေျမႇာင့္ၾကည့္ဝန္းခံ၍ ေစတီေပါက္ ထားၿပီး ေစတီေတာ္ေထာင့္ေလး ေထာင့္ တြင္ ျခေသၤ့႐ုပ္တစ္ေကာင္စီ တန္ဆာဆင္ထားသည္။ ေခါင္းေလာင္းပုံႏွင့္ သပိတ္ေမွာက္တြင္ အဂၤေတပန္းမ်ား ထုလုပ္ထားသည္။
ရွင္ပင္ကာဆီးဘုရားသည္ ပခန္းငယ္တြင္ရွိေသာ ေစတီဘုရားမ်ားအနက္ အျမင့္ဆုံးျဖစ္သည္။ ခိုင္မာေသာအေထာက္အထားမ်ား မရွိေသာ္လည္း စိတ္ဝင္စား ဖြယ္ ပါးစပ္ရာဇဝင္မ်ားေၾကာင့္ ပုဂံေမွ်ာ္ဘုရားႏွင့္ ရွင္ပင္ကာဆီးဘုရားမ်ားသည္ ပခန္းငယ္၏ အထင္ရွားဆုံး ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအုံမ်ားတြင္ အပါအဝင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထို႔အတူပင္ ပခန္းငယ္တြင္ လက္ရာထူးျခားေသာ ၁၉ရာစု လက္ရာ ေရႊေက်ာင္း ဥမင္၊ ေျခေတာ္ရာ အုတ္တန္ေဆာင္း၊ အုတ္ျပသာဒ္ဂူဘုရား၊ ထိန္ကန္ ပိဋကတ္တိုက္ဘုရား အစရွိသည့္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္း၊ ရတနာပုံေခတ္လက္ရာ ေရွးေဟာင္း သာသနိကအေဆာက္အအုံမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္႐ႈ ဖူးေျမာ္ႏိုင္ၾကသည္။
ပခန္းႀကီးသည္လည္းေကာင္း၊ ပခန္းငယ္သည္လည္းေကာင္း ပခန္းႏွစ္ေနရာလုံး သည္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအံုမ်ား ယေန႔တိုင္ တည္ရွိေနသည့္ ေဒသမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
ယင္းေဒသမ်ားသို႕ ဘုရားဖူးခရီးသြားမ်ား သာမက သမိုင္းႏွင့္ ေရွးေဟာင္း သုေတသနပညာရွင္မ်ားလည္း သြားေရာက္ေလ့ရွိ ၾကရာ ယခုထက္ ပိုမိုခိုင္မာသည့္ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္လာႏိုင္ သည္ႏွင့္အမွ် သမိုင္းႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတန္ဖိုးမ်ား ပိုမိုျမင့္တက္လာ မည္ျဖစ္ေပသည္။

ကိုးကား
ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္းႏွစ္ခ်ဳပ္ ၂ဝ၁ဝ
ပခန္းငယ္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအုံမ်ား မွတ္တမ္း (ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာန)

Credit to-MOI Webportal Myanmar

Credit to Mirror Daily